Ijken
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Ijken is het vergelijken van een meetinstrument met een nationale of internationale standaard om vast te stellen of het voldoet aan de wettelijke nauwkeurigheidseisen.
Omschrijving
Het proces van ijken is cruciaal om te garanderen dat meetinstrumenten de juiste waarden aangeven, conform geldende wetgeving. Dit is van belang in diverse sectoren, waaronder de bouw en industrie, waar nauwkeurige metingen essentieel zijn voor kwaliteit, veiligheid en conformiteit aan normen. Tijdens de ijking wordt de meetapparatuur vergeleken met erkende standaarden. Het resultaat van een ijking is een goed- of afkeuring van het instrument. Indien goedgekeurd, wordt dit vaak bevestigd met een keurmerk of zegel. Het ijken onderscheidt zich van kalibreren, waarbij enkel de afwijking van een instrument wordt bepaald en vastgelegd in een certificaat, zonder directe goed- of afkeuring of aanpassing van het instrument zelf.
Verschil met kalibreren en justeren
Hoewel de termen in de praktijk soms door elkaar worden gebruikt, is er een duidelijk verschil tussen ijken, kalibreren en justeren. Ijken is het vaststellen of een meetinstrument voldoet aan wettelijke voorschriften, resulterend in een goed- of afkeuring. Kalibreren daarentegen is het bepalen van de afwijking van een meetinstrument ten opzichte van een standaard en het vastleggen van deze afwijking in een certificaat, zonder een oordeel of aanpassing. Justeren is het bijstellen of afregelen van een meetinstrument om de nauwkeurigheid te verbeteren, vaak naar aanleiding van een kalibratie.
Toepassing in de bouw
In de bouwsector worden diverse meetinstrumenten gebruikt die regelmatig geijkt of gekalibreerd moeten worden voor betrouwbare resultaten. Denk hierbij aan bouwlasers, waterpassen, theodolieten en total stations. Het correct functioneren van deze instrumenten is essentieel voor het uitzetten van constructies, het bepalen van hoogtes en afstanden, en het waarborgen van de maatvoering van een project. Regelmatige controle door middel van ijken of kalibreren helpt kostbare fouten en ongemakken, zoals scheve muren of verkeerd afschot, te voorkomen.
Vergelijkbare termen
Kalibreren
Gebruikte bronnen: