Herme
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een herme is een sculptuur bestaande uit een vierkante of rechthoekige pilaar die smaller wordt naar onderen, bekroond door een hoofd of buste, oorspronkelijk van de god Hermes, en vaak voorzien van mannelijke geslachtsdelen op de juiste hoogte.
Omschrijving
De herme, ook wel herma genoemd, vindt zijn oorsprong in het oude Griekenland. Aanvankelijk waren het steenhopen of ongevormde stenen of houten zuilen die onder meer dienden als markering van wegen, kruispunten en landgrenzen. Ze werden geassocieerd met de god Hermes, de beschermer van reizigers, en hadden een apotropaeïsche functie, bedoeld om kwaad af te wenden. De vroegste hermen waren ityphallisch, met een afbeelding van een mannelijk geslachtsdeel in erectie, wat duidde op vruchtbaarheid en geluk. Later ontwikkelde de vorm zich tot de bekende pilaar met een hoofd of buste erop. Naast Hermes werden ook afbeeldingen van andere goden, helden en vooraanstaande personen gebruikt. Hoewel oorspronkelijk functioneel, kregen hermen in latere perioden, zoals de renaissance, ook een puur decoratieve rol in architectuur, tuinen en interieurs. Ze konden losstaand worden geplaatst of dienen als sculptuur-bekroonde sokkels.
Toepassing en Materialen
Hermen werden in de oudheid geplaatst op diverse locaties zoals kruispunten, landgrenzen, voor tempels, bij graven, buiten huizen, in gymnasia, palaestrae, bibliotheken, portico's en openbare plaatsen. Ze dienden als wegwijzers, vaak met afstanden erop gegraveerd. In latere perioden werden hermen ook gebruikt als decoratief element in tuinen, paleizen en stadhuizen. Materialen waarvan hermen werden gemaakt, omvatten onder meer steen, marmer en brons.
Verwante Termen
Verwante termen in de architectuur zijn onder meer karyatiden (dragende figuren in de vorm van gedrapeerde vrouwen) en atlanten of telamonen (dragende figuren in de vorm van mannen).
Vergelijkbare termen
Sokkel
Gebruikte bronnen: