Hemelwaterafvoersysteem
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een hemelwaterafvoersysteem (HWA) is een systeem dat hemelwater, zoals regen, sneeuw en hagel, van daken en dakgoten afvoert om schade aan gebouwen en wateroverlast te voorkomen.
Omschrijving
Het doel van een hemelwaterafvoersysteem is het effectief afvoeren van water dat op een dak valt. Dit voorkomt dat water zich ophoopt, wat kan leiden tot schade aan de constructie, vochtproblemen in gevels, fundering en het terrein rondom het gebouw. Een typisch HWA-systeem bestaat uit onderdelen zoals dakgoten (bij hellende daken), uitlopen (bij platte daken), regenpijpen en eventuele aansluitingen op riolering, infiltratiesystemen of oppervlaktewater. Bij een hellend dak wordt het water via dakgoten verzameld en naar regenpijpen geleid. Bij een plat dak gebeurt dit via uitlopen in het dakvlak. Soms wordt een vergaarbak toegepast. De hemelwaterafvoer in nauwe betekenis is de regenpijp. De dimensionering van een hemelwaterafvoersysteem is belangrijk en moet worden afgestemd op de verwachte hoeveelheid water, waarbij rekening wordt gehouden met intensere regenval. Noodsystemen kunnen noodzakelijk zijn bij extreem zware regenval.
Onderdelen en materialen
Een hemelwaterafvoersysteem bestaat uit diverse onderdelen om water van het dak naar de afvoer te leiden. Hieronder vallen dakgoten (bakgoten of mastgoten), regenpijpen (ook wel standleidingen of HWA-buizen genoemd) en hulpstukken zoals bochten, T-stukken en verloopstukken. Voor platte daken worden uitlopen gebruikt. Een vergaarbak kan het water tijdelijk verzamelen. Het onderste deel van de regenpijp kan van sterker materiaal zijn gemaakt op kwetsbare plekken, zoals aan de straatzijde. Regenpijpen kunnen rond of rechthoekig zijn, waarbij de rechthoekige vorm soms wordt gebruikt als de afvoer in het metselwerk valt. Materialen die vaak voor hemelwaterafvoersystemen worden gebruikt, zijn PVC, zink, koper en gegalvaniseerd staal. PVC is populair vanwege de eenvoudige verwerking, het lichte gewicht en de relatief lage kosten. Slagvast PVC heeft een dikkere wand. Zink is een traditioneel en duurzaam materiaal dat zich goed laat bewerken. Aluminium en gietijzer worden ook toegepast.
Afvoerrichtingen en systemen
Hemelwater kan op verschillende manieren worden afgevoerd. Traditioneel wordt het water via de regenpijp naar de riolering geleid. Bij een gescheiden rioleringsstelsel gaat het hemelwater naar oppervlaktewater, terwijl het bij een gemengd stelsel samengaat met afvalwater. Tegenwoordig wordt hemelwaterafvoer steeds vaker afgekoppeld van de hoofdriolering ten gunste van duurzamere oplossingen. Het water kan bijvoorbeeld worden opgevangen in een regenton, geïnfiltreerd worden in de bodem via grindputten of infiltratiesystemen zoals wadi's of infiltratiekratten, of worden afgevoerd naar greppels of oppervlaktewater zoals sloten en vijvers. Er bestaan ook specifieke afvoersystemen zoals het UV-systeem (Umpi Virtaus), dat werkt op basis van onderdruk en volledige vulling van de leidingen bij hevige regenval, waardoor het water als het ware van het dak wordt gezogen. Dit systeem vereist vaak minder leidingen en heeft kleinere diameters.
Gebruikte bronnen: