Grondwaterstroming
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De beweging van water dat zich in de bodem bevindt, veelal afkomstig van neerslag, beïnvloed door factoren zoals potentiaalverschil en de doorlatendheid van de grond.
Omschrijving
Grondwater is water dat in de ondergrond aanwezig is, meestal afkomstig van regen- of oppervlaktewater dat de bodem inzakt. De grondwaterstand is de diepte waarop de grond verzadigd is met water. Grondwaterstroming beschrijft hoe dit water door de poriën van bodem- en gesteentelagen beweegt. Deze stroming wordt voornamelijk bepaald door de wet van Darcy, die stelt dat de stroming evenredig is aan het potentiaalverschil en omgekeerd evenredig aan de lengte van het stroompad, rekening houdend met de doorlatendheid van de grond. In de bouw is inzicht in grondwaterstroming cruciaal omdat het de stabiliteit van funderingen kan beïnvloeden en kan leiden tot verzakkingen, scheuren of vochtproblemen zoals schimmel en betonrot bij zowel hoge als lage grondwaterstanden.
Factoren die grondwaterstroming beïnvloeden
De hoeveelheid en stroming van grondwater worden beïnvloed door diverse factoren. Neerslag zorgt voor aanvulling van het grondwater. De samenstelling van de bodem, zoals de aanwezigheid van zand-, klei- of veenlagen, speelt een grote rol in de doorlatendheid en daarmee de stroomsnelheid. Verschillen in waterhoogtes, oftewel potentiaalverschillen, drijven de stroming aan. Ook menselijke activiteiten, zoals grondwateronttrekking voor drinkwater of bronbemaling bij bouwprojecten, beïnvloeden de grondwaterstand en -stroming. Ondergrondse bouwwerken en de aanwezigheid van bomen en planten die water opnemen, hebben eveneens invloed.
Grondwater en bouwprojecten
Bij bouw- en infrawerken is het monitoren van de grondwaterstand belangrijk om schade aan bestaande bebouwing, kabels, leidingen en bomen te voorkomen. Veranderingen in de grondwaterstand kunnen leiden tot problemen met funderingen, zoals het rotten van houten palen bij een lage stand of wateroverlast in kelders en kruipruimtes bij een hoge stand. Bronbemaling wordt vaak toegepast om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen en zo droog te kunnen werken in bouwputten, bijvoorbeeld bij het aanleggen van riolering of kelders. Het berekenen van grondwaterstroming is hierbij essentieel om de effectiviteit van bemalingssystemen te bepalen en risico's zoals instabiliteit of waterinfiltratie te minimaliseren.
Vergelijkbare termen
Grondwaterspiegel
Gebruikte bronnen: