Grondwaterstandverlaging
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Grondwaterstandverlaging is het verlagen van het niveau van het grondwater, vaak door bemaling, om droge omstandigheden te creëren voor bouwactiviteiten of schade door hoge grondwaterstanden te voorkomen.
Omschrijving
Grondwaterstandverlaging, ook wel bemaling genoemd, is een techniek die in de bouw en civiele techniek wordt toegepast om de grondwaterstand tijdelijk te verlagen. Dit is noodzakelijk om 'in den droge' te kunnen werken bij bijvoorbeeld het aanleggen van funderingen, kelders, rioleringen of infrastructurele projecten. Het proces omvat het wegpompen van grondwater, waardoor een droge bouwput ontstaat en de stabiliteit tijdens de werkzaamheden wordt gewaarborgd. Het te onttrekken grondwater kan worden afgevoerd naar het riool, open water, of door middel van retourbemaling terug in de bodem worden gebracht om negatieve effecten op de omgeving te beperken.
Bemalingstechnieken
Voor grondwaterstandverlaging worden diverse bemalingstechnieken ingezet, afhankelijk van de specifieke omstandigheden van het project, zoals de bodemopbouw en de diepte van het te verlagen grondwater. Veelvoorkomende methoden zijn verticale filterbemaling, horizontale bemaling, deepwell-bemaling en open bemaling via pompputten. Verticale bemaling wordt vaak gebruikt voor diepere grondwaterlagen, waarbij filters verticaal in de grond worden geplaatst en aangesloten op pompen. Horizontale bemaling is effectief bij oppervlakkige grondwaterlagen, waarbij drainagebuizen horizontaal worden aangebracht. Spanningsbemaling wordt toegepast om opbarsten van de bodem in bouwputten te voorkomen door water uit een afgesloten zandlaag te onttrekken. Retourbemaling is een techniek waarbij het opgepompte water op een andere plek wordt teruggevoerd in de bodem om de effecten op de omgeving te minimaliseren.
Omgevingsaspecten
Grondwaterstandverlaging kan, indien niet zorgvuldig uitgevoerd, nadelige gevolgen hebben voor de omgeving. Mogelijke effecten zijn onder andere bodemdaling door inklinking, schade aan funderingen (met name houten paalfunderingen die droog komen te staan), verzakkingen van het maaiveld en wegen, verdroging van natuur en landbouw, en de verplaatsing van bodemverontreinigingen. Daarom is voor (bouw)bemalingen vaak toestemming nodig van het waterschap of de gemeente en dient er een bemalingsplan te worden opgesteld waarin rekening wordt gehouden met mogelijke risico's en monitoring plaatsvindt middels peilbuizen.
Vergelijkbare termen
Grondwaterbeheer
Gebruikte bronnen: