Grid
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een grid, ook wel stramien of raster genoemd, is een netwerk van horizontale en verticale lijnen dat gebruikt wordt als structurele basis voor ontwerpen en constructies in de bouwkunde en architectuur.
Omschrijving
In de bouwkunde en architectuur functioneert een grid als een essentieel ontwerpinstrument voor het bepalen van de ruimtelijke indeling en organisatie van gebouwen en structuren. Grids kunnen zowel fysiek aanwezig zijn in dragende elementen zoals kolommen en balken, vaak uitgevoerd in materialen als beton of staal, als conceptueel worden toegepast in bijvoorbeeld stedenbouw en planologie. Het hanteren van een grid zorgt voor een duidelijke structuur, wat bijdraagt aan evenwicht en een geordende uitstraling van een ontwerp. Daarnaast speelt het een belangrijke rol bij de verdeling van belastingen binnen grotere constructies. Historisch gezien werd het grid-systeem al in de oudheid gebruikt voor stadsplanning, bijvoorbeeld in het oude Griekenland en bij de Romeinse 'cardo-decumanus' indeling. In de moderne bouw wordt een grid-systeem soms gecombineerd met flexibele methoden om aanpasbaarheid te vergroten.
Toepassingen en typen
Gridsystemen komen voor in diverse toepassingen binnen de bouwsector. Naast het gebruik als ontwerpraster voor gebouwen, worden grids ook toegepast in specifieke constructies. Een voorbeeld hiervan is een 'gridshell', een lichtgewicht gebogen constructie opgebouwd uit losse elementen die samen een vrije vorm creëren. In de civiele techniek worden 'geogrids' gebruikt als funderingsrooster bij wegen en spoorwegen om spoorvorming tegen te gaan en de draagkracht te vergroten door krachten te verspreiden en materiaal in te sluiten. Ook bij de ontwikkeling van 'smart grids' of intelligente elektriciteitsnetwerken speelt het concept van een grid een rol, zij het meer op het niveau van infrastructuur en energiemanagement om overbelasting te voorkomen en vraag en aanbod te optimaliseren. In de architectuurstroming structuralisme is de geleding van de bouwmassa met structuureenheden en een grid een kenmerkend ontwerpprincipe. Een grid kan ook dienen als basis voor modulaire ruimtelijke indelingen.
Vergelijkbare termen
Raster
Gebruikte bronnen: