Gewricht
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
In de bouwkunde is een gewricht, ook wel oplegging of steunpunt genoemd, een verbinding die de beweging van een constructiedeel beperkt en krachten overdraagt naar de ondersteunende constructie.
Omschrijving
Gewrichten zijn essentieel in constructies om belastingen op te vangen en bewegingen, zoals uitzetting en krimp door temperatuurverschillen, toe te laten zonder schade aan de constructie. Afhankelijk van de vereisten en belastingen zijn er verschillende soorten gewrichten. Voorbeelden zijn de scharnieroplegging, die horizontale en verticale krachten kan opnemen, en de roloplegging, die naast horizontale verplaatsing en hoekverdraaiing, een reactiekracht loodrecht op het roloppervlak uitoefent. Incorrect ontwerp, dimensionering of onderhoud kan leiden tot falen van gewrichten met potentieel ernstige gevolgen voor de constructie.
Typen gewrichten in de constructieleer
In de constructieleer worden gewrichten (opleggingen) onderscheiden op basis van de vrijheidsgraden die ze beperken. De drie basistypen in een tweedimensionale analyse zijn de inklemming, de scharnieroplegging en de roloplegging. Een inklemming verhindert zowel verplaatsing als rotatie. Een scharnieroplegging verhindert verplaatsing, maar laat rotatie toe. Een roloplegging laat zowel verplaatsing in één richting als rotatie toe. Bij bruggen worden rolopleggingen veel toegepast om beweging door temperatuurverschillen mogelijk te maken.
Vergelijkbare termen
Verbinding
Gebruikte bronnen: