Gelijktijdigheidsfactor
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De gelijktijdigheidsfactor, ook wel Rated Diversity Factor (RDF) genoemd, is de verhouding tussen de maximale gelijktijdige belasting van een groep elektrische toestellen of verbruikers binnen een bepaalde periode en de optelsom van hun nominale stromen.
Omschrijving
Bij het ontwerpen van elektrische installaties, zoals in gebouwen of woonwijken, houdt men rekening met de gelijktijdigheidsfactor. Deze factor drukt uit dat niet alle aangesloten apparaten en systemen tegelijkertijd op vol vermogen in gebruik zijn. Het louter optellen van het vermogen van alle verbruikers zou leiden tot overdimensionering van de installatie. De gelijktijdigheidsfactor, uitgedrukt als een numerieke waarde of percentage, wordt gebruikt om een realistischere inschatting te maken van de maximaal te verwachten belasting op het net of in de groepenkast. Een factor van 1 (of 100%) betekent dat alle aangesloten verbruikers gelijktijdig op maximaal vermogen werken, wat bijvoorbeeld bij PV-installaties (zonnepanelen), laadpalen voor elektrische auto's en warmtepompen vaak het geval is. Bij traditionele huishoudelijke installaties ligt deze factor doorgaans lager.
Toepassing en belang
De gelijktijdigheidsfactor is essentieel voor het correct dimensioneren van elektrische installaties en componenten zoals kabels, beveiligingen (zekeringen en automaten) en transformatoren. Door rekening te houden met de gelijktijdigheid wordt overdimensionering voorkomen, wat kosten bespaart, maar ook onderdimensionering vermeden, wat kan leiden tot overbelasting, spanningsverlies en het uitvallen van systemen. De norm NEN-EN-IEC 61439 geeft richtlijnen voor het bepalen van de gelijktijdigheidsfactor voor laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen. In de praktijk kan de werkelijke gelijktijdigheid afwijken van theoretische berekeningen.
Gebruikte bronnen: