Gebint voorbeelden
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een gebint is een portaalvormige houten draagconstructie, opgebouwd uit staanders, liggers en schoren, die de hoofddelen van een gebouw verbindt en het dak of verdiepingsvloeren draagt.
Omschrijving
Gebinten vormen de basis van de dragende constructie in veel traditionele gebouwen, zoals boerderijen en schuren. Ze bestaan doorgaans uit verticale stijlen (staanders) die aan de bovenzijde met elkaar verbonden zijn door horizontale balken (gebintbalken). Schoren, vaak korbelen genoemd, worden gebruikt om de verbindingen tussen stijlen en balken te verstevigen en stabiliteit te bieden. Gebinten kunnen onderling gekoppeld zijn door gebintplaten die in de lengterichting over de stijlen lopen. Vroeger werden gebinten vaak op gemetselde poeren gefundeerd om te voorkomen dat het hout in contact kwam met vochtige grond, wat de levensduur verkortte. Hoewel traditioneel gemaakt van hout, met name eiken- of douglashout vanwege de sterkte en duurzaamheid, worden gebinten in de moderne bouw soms gecombineerd met materialen zoals staal en beton.
Typen gebinten
Gebinten worden globaal onderscheiden naar hun plaatsing in het gebouw: dwars op de lengterichting (dwarsgebint) of in de lengterichting van het gebouw (langsgebint). In Nederland werden traditioneel voornamelijk dwarsgebinten toegepast, terwijl langsgebinten vaker voorkomen in bijvoorbeeld het Noord-Duitse hallenhuis. Bij dwarsgebinten bestaan er verschillende varianten, onderscheiden door de manier waarop de gebintbalk aan de stijlen is bevestigd. Voorbeelden hiervan zijn het dekbalkgebint, waarbij de balk op de stijlen ligt, en het ankerbalkgebint, waarbij de balk door de stijl steekt en verankerd is met pennen of wiggen. Andere typen dwarsgebinten zijn het kopbalkgebint en het tussenbalkgebint. Daarnaast bestaan er specifieke gebintconstructies zoals het schaargebint, dat als typisch Nederlands wordt beschouwd, en gebinten die terugkeren in de dakstoel, zoals de staande en liggende stoel.
Toepassingen
Gebintconstructies worden traditioneel gebruikt in diverse gebouwen, waaronder boerderijen, schuren, en woningen met een houten skelet. Ze dienen primair als dragende structuur voor het dak en eventuele verdiepingsvloeren. Tegenwoordig worden gebinten ook toegepast in moderne architectuur, zoals in nieuwe woningen en bijgebouwen, waarbij ze naast hun constructieve functie ook een esthetische rol kunnen vervullen door zichtbaar te blijven en een nostalgische of ruime sfeer te creëren. Bij de herbestemming van oude gebouwen worden bestaande gebintconstructies vaak gerestaureerd om de historische uitstraling te behouden en te integreren met moderne interieurs.
Vergelijkbare termen
Spant
Gebruikte bronnen: