Fronton
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een fronton is een driehoekige of segmentvormige bekroning van een gevel, venster of ingang, kenmerkend voor klassieke en classicistische bouwstijlen.
Omschrijving
Het fronton vindt zijn oorsprong in de klassieke oudheid, zoals de Griekse en Romeinse bouwkunst, waar het vaak de voorgevel benadrukte. Vanaf de renaissance keerde het fronton terug in de architectuur en werd het veelvuldig toegepast in onder andere renaissance-, barok-, classicistische en neoclassicistische bouwwerken. Het is een bouwkundig element dat dient ter bekroning van een gevel, venster of ingang en kan verschillende vormen hebben, zoals driehoekig, segmentvormig, gebroken of golvend. In het binnenvlak van een fronton, het timpaan, is vaak beeldhouwwerk of andere decoratie te vinden. Hoewel frontons oorspronkelijk zowel esthetische als mogelijk structurele functies hadden, dienen moderne toepassingen voornamelijk decoratieve doeleinden om een gebouw of entree te accentueren.
Vormen en toepassingen
Frontons zijn er in diverse uitvoeringen. De meest bekende is de driehoekige vorm, direct afgeleid van het klassieke tempelfronton. Daarnaast komen segmentvormige (boogvormige) frontons veel voor. Bijzondere varianten zijn het gebroken fronton, waarbij het middendeel is weggelaten, en golvende frontons. Frontons worden toegepast als bekroning van complete gevels, maar ook op kleinere schaal boven vensters, deuren of poorten om deze elementen extra te benadrukken. Het gevelveld binnen het fronton wordt het timpaan genoemd en is vaak gedecoreerd met reliëfs of sculpturen.
Relatie met Timpaan
Hoewel de termen fronton en timpaan soms door elkaar worden gebruikt, is het timpaan strikt genomen het binnenvlak, het gevelveld, binnen een fronton. Het timpaan is het decoratieve element dat vaak is voorzien van beeldhouwwerk. De term timpaan wordt ook gebruikt voor het boogveld boven een portaal, met name in middeleeuwse architectuur zoals bij Romaanse en Gotische kerken, waar het eveneens vaak is versierd met reliëfs.
Vergelijkbare termen
Tympanon
Gebruikte bronnen: