Folly
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een folly is een bouwwerk dat primair is opgericht als decoratie en over het algemeen geen praktisch nut heeft. Het kan de indruk wekken een ander doel te dienen of een extravagante uitstraling hebben die verder gaat dan gebruikelijke tuinbouwwerken.
Omschrijving
Follies, ook wel 'eyecatchers' genoemd, zijn ontworpen om een landschap visueel te verrijken. De term komt van het Franse 'folie', wat 'dwaasheid' kan betekenen, en het Engelse 'folly' voor 'foolishness' of 'lack of good sense'. Ze werden populair in de 18e en vroege 19e eeuw, vooral in Engelse en Franse landschapsparken, passend binnen de Romantische stroming in landschapsontwerp. Follies kunnen verschillende vormen aannemen, zoals namaakruïnes van middeleeuwse kastelen of abdijen, tempels die klassieke deugden symboliseren, Chinese tempels, Egyptische piramides of Tataren tenten, om verschillende continenten of historische tijdperken te vertegenwoordigen. Hoewel follies vaak geen primair praktisch doel hebben, zijn sommige gebouwd met een bijkomende functie die later verloren ging, zoals jachttorens. Ze dienen vaak om te verrassen en een beroep te doen op gevoelens.
Kenmerken
Typische kenmerken van een folly omvatten dat het een gebouw of deel van een gebouw is dat doelbewust als ornament is gebouwd. Ze zijn vaak excentriek in ontwerp of constructie en trekken de aandacht door ongebruikelijke details of vormen. Hoewel de definitie subjectief kan zijn en 'in de ogen van de toeschouwer ligt', onderscheiden follies zich van andere tuinornamenten zoals sculpturen doordat het gebouwen betreft. Ze kunnen eruitzien als functionele gebouwen, maar zijn dat meestal niet. Soms hebben ze wel een verhulde praktische functie, zoals een theehuis of duiventil.
Geschiedenis en Toepassing
Follies begonnen als decoratieve accenten op landgoederen in de late 16e en vroege 17e eeuw. Ze kenden hun hoogtepunt in de 18e en 19e eeuw. Ze werden geplaatst in landschapsparken om een avontuurlijke sfeer te creëren met verschillende decors en vergezichten. Naast nagemaakte ruïnes en tempels, werden ook imitatie Chinese huizen, Egyptische piramides en rustieke cottages gebouwd. Follies konden ook symbolische betekenis hebben, zoals het tonen van de rijkdom van de eigenaar of het vertegenwoordigen van een ideaal of deugd. Hoewel vooral populair in historische landschapsparken, worden follies ook in moderne ontwerpen toegepast.
Vergelijkbare termen
Tuinsieraad
Gebruikte bronnen: