Etsen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Etsen is een techniek waarbij met behulp van een zuur of een ander agressief middel een deel van een oppervlak wordt verwijderd om een patroon of textuur te creëren.
Omschrijving
In de bouw en techniek wordt etsen toegepast als oppervlaktebehandeling op diverse materialen zoals metaal, glas en natuursteen. Bij metaal kan etsen dienen als voorbehandeling voor coating of primer, waarbij het oppervlak wordt gereinigd en hechting verbetert. Het kan ook gebruikt worden om onzuiverheden te verwijderen of een metaallaag volledig te strippen. Op glas wordt etsen ingezet om decoratieve effecten te bereiken of een gematteerd, semi-transparant of ondoorzichtig oppervlak te creëren. Dit wordt onder meer toegepast bij ramen, deuren, scheidingswanden en douchewanden. Bij natuursteen kan etsing onbedoeld ontstaan door contact met zure stoffen, zoals sommige reinigingsmiddelen, waardoor het oppervlak dof wordt of verkleurt. Hoewel etsen van natuursteen door zuren een probleem kan zijn, wordt etsen in bredere zin, als het aanbrengen van een patroon, ook als kunstvorm toegepast.
Toepassingen en materialen
Etsen wordt in de bouwsector op diverse materialen toegepast. Op metaal, zoals staal en aluminium, kan het dienen om het oppervlak te reinigen en alkalische verontreinigingen of corrosieresten te verwijderen voor een betere hechting van coatings of primers. Het is ook een methode om een metaallaag volledig te verwijderen (strippen). Bij glas wordt etsen gebruikt voor zowel decoratieve doeleinden, zoals het creëren van patronen of een mat effect, als functionele toepassingen zoals privacybeglazing. Historisch gezien werd glas etsen al in de middeleeuwen gedaan, maar het werd gangbaarder vanaf de 19e eeuw en was populair in het begin van de 20e eeuw voor bijvoorbeeld tochtdeuren. Natuursteen is gevoelig voor etsing door zuren, wat kan leiden tot doffe plekken of verkleuringen. Dit gebeurt onder andere bij contact met zure schoonmaakmiddelen.
Proces en soorten
Het etsproces omvat doorgaans het aanbrengen van een zuurbestendige laag op het oppervlak, waarin vervolgens een patroon wordt aangebracht. Het blootgestelde materiaal wordt dan behandeld met een etsmiddel, vaak een zuur, dat het onbedekte deel aantast. Bij glas kan hiervoor bijvoorbeeld fluorwaterstofzuur gebruikt worden, een zeer gevaarlijk middel dat speciale voorzorgsmaatregelen vereist. Etsen kan op verschillende manieren worden uitgevoerd, waaronder nat etsen, waarbij chemische oplossingen worden gebruikt, en droog etsen, waarbij gasplasma wordt ingezet. Nat etsen wordt vaak toegepast bij massaproductie, terwijl droog etsen meer geschikt is voor toepassingen die hoge precisie vereisen. Stippelgravure is een techniek die als een vorm van etsen wordt beschouwd, waarbij de voorstelling uit fijne stippen wordt opgebouwd.
Vergelijkbare termen
Graveren
Gebruikte bronnen: