Energiecentrale
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een energiecentrale is een bouwwerk of installatie die als hoofdfunctie het centraal opwekken van energie heeft, meestal in de vorm van elektriciteit of warmte.
Omschrijving
Energiecentrales zijn installaties waar op grote schaal energie wordt omgezet uit diverse bronnen, zoals fossiele brandstoffen (gas, kolen), kernenergie of duurzame bronnen (wind, zon, waterkracht, biomassa). De opgewekte energie, vaak elektriciteit, wordt geleverd aan het landelijke net voor een groot aantal gebouwen, bedrijven en huishoudens. Daarnaast kunnen energiecentrales ook warmte leveren aan bijvoorbeeld een stadsverwarmingsnet of gebruikt worden voor koeling. De bouw van een energiecentrale is een omvangrijk project waarbij diverse bouwkundige aspecten komen kijken, zoals funderingen, staalconstructies en gebouwen voor de installaties.
Soorten energiecentrales
Energiecentrales kunnen worden ingedeeld op basis van de gebruikte energiebron en technologie. Voorbeelden zijn thermische centrales (gestookt op gas, kolen, biomassa of afval), kerncentrales, waterkrachtcentrales, windparken en zonneparken. Ook zijn er warmte-krachtcentrales die zowel elektriciteit als nuttige warmte produceren. Bijzondere vormen zijn getijdencentrales die gebruik maken van eb en vloed en blauwe-energiecentrales die elektriciteit opwekken uit het verschil in zoutgehalte tussen zoet en zout water. Daarnaast wordt er gewerkt aan nieuwe technologieën zoals kernfusiecentrales. Een opkomend concept is dat van 'virtuele energiecentrales', waarbij gedecentraliseerde energiebronnen via digitalisering als één geheel worden aangestuurd.
Bouwkundige aspecten
Bij de bouw van energiecentrales zijn diverse bouwkundige elementen van belang. Dit omvat onder meer de constructie van schoorstenen en koeltorens bij thermische centrales. Ook de fundering en het 'bouwkundige jasje' voor de procesinstallaties zijn essentieel. Grote projecten zoals kolencentrales in de Eemshaven vereisen omvangrijke bouwwerkzaamheden en gespecialiseerde installatietechniek. Bij duurzame varianten zoals solar carports is de onderconstructie een belangrijk aandachtspunt, waarbij rekening gehouden moet worden met de bestaande infrastructuur. Kerncentrales stellen zeer strenge eisen aan de constructie vanwege veiligheidsaspecten en seismische bescherming. De gebouwen van een energiecentrale kunnen complex zijn en diverse functies herbergen, zoals los- en opslagbunkers, proceshallen en kantoren.
Vergelijkbare termen
Energieopwekking
Gebruikte bronnen: