Eiken
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Eikenhout is een harde en duurzame houtsoort, afkomstig van de eik (Quercus), die breed toepasbaar is in de bouw en interieurafwerking.
Omschrijving
Eikenhout staat bekend om zijn sterkte, duurzaamheid en karakteristieke uiterlijk met een duidelijke nerf en 'spiegels' bij kwartiers gezaagd hout. Het is bestand tegen slijtage, kan tientallen jaren meegaan en is van nature weerbaar tegen weersinvloeden, hoewel het onbehandeld na verloop van tijd kan vergrijzen en looizuren kan 'uitbloeden' wat vlekken kan veroorzaken. Eikenhout is goed te bewerken met zowel hand- als machinaal gereedschap, al is scherp gereedschap aan te raden vanwege de grove nerf die splinteren kan veroorzaken. Vanwege de dichtheid van de celstructuur is het sterker dan veel snelgroeiende naaldhoutsoorten. De natuurlijke werking van het hout kan leiden tot scheuren tijdens het drogingsproces, wat echter niets zegt over de algehele kwaliteit.
Toepassingen in de bouw
Eikenhout wordt al eeuwenlang gebruikt in de bouw, van historische staafkerken tot moderne constructies. Het is een populaire keuze voor dragende constructies zoals gebinten, balken en palen vanwege de sterkte en duurzaamheid. Daarnaast wordt eikenhout toegepast voor vloeren, wandbekleding, deuren, kozijnen en in maatwerk interieuronderdelen zoals boekenkasten en badmeubelen. Ook voor buitenconstructies zoals schuttingen, pergola's, tuinhuizen, carports en bijgebouwen is eikenhout geschikt. In het verleden werd eikenhout ook gebruikt in de scheepsbouw en als fundering, bijvoorbeeld voor panden in Amsterdam. Kwartiers gezaagd eikenhout, ook wel wagenschot genoemd, werd vroeger gebruikt voor wand- en plafondbetimmering en luiken vanwege de stabiliteit en esthetische kwaliteiten.
Verwerking en eigenschappen
Eikenhout kan zowel fijnbezaagd (ruw oppervlak) als geschaafd (glad oppervlak) worden toegepast. Het bevat looizuren die bij blootstelling aan vocht vlekken kunnen achterlaten. Eikenhout kan gestoomd worden om kleurverschillen te verminderen, al heeft dit weinig invloed op de werkingseigenschappen. Het wordt beschouwd als zeer duurzaam, met Europees eiken vallend in duurzaamheidsklasse 2 en Amerikaans wit eiken in klasse 2-3. Bij gebruik van eikenhouten vloeren in combinatie met vloerverwarming is het belangrijk te kiezen voor hout met goede warmtegeleidende eigenschappen en de juiste installatiemethode toe te passen om werking te minimaliseren. Een dunne, kwartiers gezaagde eiken plank van 3-8 mm dik wordt spreidsel genoemd en werd vroeger onder vloerdelen gebruikt. Bij het verwerken van eikenhout, met name door de grove nerf, is scherp gereedschap en het wegnemen van kleine hoeveelheden hout per keer belangrijk om splinteren te voorkomen.
Vergelijkbare termen
Beuken
Gebruikte bronnen: