Druipsteenboog
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een 'druipsteenboog' is een beschrijvende term die verwijst naar een architectonisch element, ook bekend als een Muqarnas of stalactietengewelf, gekenmerkt door driedimensionale, nisachtige elementen die in rijen of lagen over elkaar uitsteken, vergelijkbaar met stalactieten.
Omschrijving
Dit architectonische kenmerk, technisch bekend als Muqarnas (Arabisch: مقرنص) of stalactietengewelf, is een vorm van driedimensionale decoratie die prominent aanwezig is in de Islamitische architectuur. Muqarnas bestaan uit rijen of lagen van nisachtige elementen die trapsgewijs over elkaar zijn geplaatst. Van onderaf bekeken, creëren deze structuren een complex visueel effect door het spel van licht en schaduw over de gevormde oppervlakken. Ze worden typisch toegepast op de onderzijden van koepels, gewelven, portalen, iwans (rechthoekige ruimtes) en mihrabs (gebedsnissen in moskeeën). Oorspronkelijk dienden Muqarnas soms als structurele overgangszones, bijvoorbeeld om de overgang van een vierkante ruimte naar een ronde koepel te overbruggen, functionerend als een evolutie van de traditionele zwik. Hoewel ze structureel nut konden hebben, is hun hoofdfunctie vaak decoratief, bedoeld om structurele overgangen te verhullen of op te vullen en een esthetisch aantrekkelijk geheel te vormen. Muqarnas worden vervaardigd uit diverse materialen, afhankelijk van de regio, zoals steen (Syrië, Egypte, Turkije), pleisterwerk of hout (Noord-Afrika), en baksteen, soms bedekt met pleister of keramiek (Iran, Irak). Ze worden ook wel omschreven als 'honingraatgewelven' vanwege hun celachtige structuur.
Materialen en Toepassingen
Muqarnas worden in diverse materialen uitgevoerd, afhankelijk van de lokale beschikbaarheid en traditie. Veelgebruikte materialen zijn steen, baksteen, pleisterwerk en hout. In sommige gevallen worden Muqarnas bedekt met decoratieve elementen zoals tegels of keramiek. Ze worden toegepast op verschillende architectonische onderdelen, waaronder de binnenzijde van koepels en gewelven, maar ook bij toegangsportalen, in nisvormige elementen zoals mihrabs in moskeeën, en in iwans. De complexiteit en het ontwerp kunnen sterk variëren, resulterend in ingewikkelde patronen die wiskundige en geometrische principes weerspiegelen.
Gebruikte bronnen: