Doelmatigheid
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Doelmatigheid in de bouw verwijst naar het realiseren van een beoogd resultaat met een zo beperkt mogelijke inzet van middelen, zoals tijd, geld en materialen.
Omschrijving
In de bouwsector is doelmatigheid een belangrijk aspect dat zowel tijdens het ontwerp, de uitvoering als het gebruik van een bouwwerk een rol speelt. Het gaat hierbij om het efficiënt inzetten van middelen om de gewenste prestaties te behalen. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de kosten van investeringen en de bouwkundige opzet van een voorziening, maar ook op aspecten als bereikbaarheid en toegankelijkheid. Doelmatigheid wordt vaak in samenhang gezien met doeltreffendheid, waarbij doeltreffendheid de mate aangeeft waarin de gewenste prestaties en beoogde maatschappelijke effecten daadwerkelijk worden behaald.
Doelmatigheid in het Bouwproces
Doelmatigheid is van belang in verschillende fasen van het bouwproces. Het kan bijvoorbeeld gaan om de doelmatigheid van het bouwproces zelf, de studie, de producten of de dienstverlening. Het doelmatig uitvoeren van diverse werkzaamheden is onderdeel van geldbeheersing binnen een project. Regelgeving, zoals de Wet op de Ruimtelijke Ordening, streeft ook naar een zo doelmatig mogelijke indeling van het grondgebied. In het kader van overheidsopdrachten kan de doelmatigheid van het bouwproces een rol spelen bij de beoordeling van offertes. Ook bij specifieke typen bouw, zoals ziekenhuisbouw, speelt doelmatigheid een belangrijke rol bij het beperken van kosten en het optimaliseren van de bouwkundige opzet.
Doelmatigheid versus Doeltreffendheid
Hoewel doelmatigheid en doeltreffendheid vaak samen worden genoemd, verschillen ze van elkaar. Doelmatigheid richt zich op de relatie tussen de ingezette middelen en de geleverde prestaties (efficiëntie), terwijl doeltreffendheid kijkt naar de mate waarin de beoogde doelen en effecten daadwerkelijk worden bereikt (effectiviteit). In onderzoek en evaluaties, bijvoorbeeld van beleid of regelgeving zoals het Bouwbesluit, worden zowel doelmatigheid als doeltreffendheid vaak onderzocht. Een maatregel kan doelmatig zijn (weinig middelen gebruiken) maar niet doeltreffend (het doel niet bereiken), of andersom.
Vergelijkbare termen
efficiëntie
Gebruikte bronnen: