Delaminatie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Delaminatie is het losraken van lagen in samengestelde materialen of constructies, vaak als gevolg van verminderde hechting tussen deze lagen.
Omschrijving
Delaminatie is een schadefenomeen waarbij verschillende lagen waaruit een materiaal of constructie is opgebouwd, van elkaar loskomen. Dit kan voorkomen bij diverse materialen zoals houtproducten (bijvoorbeeld multiplex of gelamineerd fineerhout), beton en gelaagd glas. Bij hout treedt delaminatie vaak op door verzwakking van de lijmverbindingen tussen de houtlagen, wat leidt tot verlies van structurele integriteit. Bij betonvloeren kan delaminatie een scheiding zijn tussen de toplaag en de onderliggende betonmassa, soms veroorzaakt door water of luchtbellen, of door verkeerde afwerking of toevoegingen aan de mix. Bij gelaagd glas kan onthechting van de tussenlaag, zoals PVB, optreden door inwerking van vocht of weekmakers uit beglazingsproducten. Dit loslaten van lagen beïnvloedt de kwaliteit en levensduur van het materiaal en de constructie.
Oorzaken van delaminatie
Delaminatie kan diverse oorzaken hebben, afhankelijk van het materiaal. Bij hout zijn vocht, temperatuurschommelingen en overmatige belasting belangrijke factoren. Vocht kan lijmverbindingen aantasten, temperatuurwisselingen veroorzaken spanning en druk kan leiden tot scheuren of losraken van lagen. Bij betonvloeren kan een verkeerde afwerking, zoals te snel afreien, of het gebruik van bepaalde toevoegingen aan de mix delaminatie veroorzaken. Ook kan roestend wapeningsstaal leiden tot het loslaten van de betonlagen. Bij gelaagd glas kan de inwerking van vocht of weekmakers uit beglazingskit de onthechting van de tussenlaag veroorzaken. Ook productiegerelateerde aspecten kunnen een rol spelen bij gelaagd glas. Bij gevelbeplating kan UV-straling weekmakers uit PVC-coatings doen verdwijnen, waardoor de coating bros wordt en loslaat. Bij samengestelde materialen in het algemeen kan delaminatie ook optreden door thermische of mechanische stress.
Gevolgen en herstel
De gevolgen van delaminatie variëren van vermindering van de structurele integriteit tot het volledig loslaten van delen van het materiaal of de constructie. Bij beton kan dit resulteren in het bloot komen te liggen van de onderliggende kiezel. In ernstige gevallen kan delaminatie leiden tot aanzienlijke economische schade. Herstel van delaminatie is niet altijd mogelijk en hangt af van de ernst en het type materiaal. Bij hout kan in sommige gevallen de aangetaste lagen worden losgemaakt, opnieuw gelijmd en geklemd, maar bij ernstige delaminatie is vervanging vaak noodzakelijk. Bij betonvloeren kan herstel bestaan uit het verwijderen van de gedelamineerde laag en het aanbrengen van een nieuwe toplaag, of het afslijpen en polijsten van het gezonde beton. Kleine gedelamineerde oppervlakken in beton kunnen soms gerepareerd worden door gaatjes te boren en op te vullen. Bij gelaagd glas is herstel meestal niet mogelijk als het glas eenmaal is gedelamineerd. Het is belangrijk om bij delaminatie een grondige inspectie uit te voeren, eventueel met behulp van methoden zoals de kettingsleepmethode bij beton, om de omvang van de schade vast te stellen.
Vergelijkbare termen
Schilfering
Gebruikte bronnen: