Consool
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een console is een uitkragend constructiedeel aan een kolom of wand dat dient als steun voor een bovenliggend constructieonderdeel, zoals een ligger of vloer.
Omschrijving
In de bouwkunde is een console een element dat vooruit springt of uitkraagt vanuit een muur of kolom. De hoofdfunctie is het overbrengen van de belasting van een bovenliggend element, zoals balkons, luifels, dakgoten, of balken, naar de dragende constructie. Consoles kunnen vervaardigd zijn uit diverse materialen, waaronder steen (vaak kraagsteen of draagsteen genoemd), hout (soms klos of sleutelstuk genoemd, vooral in historische contexten), beton of staal. Historisch gezien waren consoles, met name kraagstenen, vaak rijk versierd en hadden ze naast een constructieve ook een esthetische functie in diverse bouwstijlen, zoals de barok. In de moderne bouw worden consoles zowel functioneel als decoratief toegepast en de vorm en grootte worden bepaald door de benodigde draagkracht en het beoogde uiterlijk.
Materialen en Vormen
Consoles kunnen diverse vormen aannemen, variërend van eenvoudige blokken tot rijk gedecoreerde elementen, soms met S-vormen of voluten. De keuze van het materiaal is afhankelijk van de constructieve eisen, esthetiek en toepassing. Naast traditionele materialen zoals natuursteen, hout en metselwerk, worden in de moderne bouw veel consoles van beton en staal gebruikt, bijvoorbeeld voor het bevestigen van prefab liggers of installaties zoals leidingtracés.
Gerelateerde Termen
In de bouwkunde zijn er diverse termen die verwant zijn aan of specifieke vormen van een console beschrijven. Hieronder vallen onder andere kraagsteen en draagsteen (vaak gebruikt voor stenen consoles), klos (een eenvoudige, vaak houten, console) en sleutelstuk (een houten console onder een balk, soms onderdeel van een korbeelstel). Ook elementen zoals modillions (consoles onder een kroonlijst) en ancones zijn specifieke toepassingen van consoles. Een console onderscheidt zich van een sleutelstuk doordat een console niet per se deel uitmaakt van een houtconstructie met muurstijl en korbeel, maar meer een enkelvoudige ondersteunende klos of slof kan zijn.
Vergelijkbare termen
Uitkraging
Gebruikte bronnen: