Bufferzone
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een bufferzone is een afgebakend gebied dat fungeert als overgang of scheiding tussen twee gebieden met potentieel onverenigbare bestemmingen of functies, om negatieve effecten van het ene gebied op het andere te mitigeren.
Omschrijving
Bufferzones worden ingezet in de ruimtelijke ordening om bijvoorbeeld woongebieden af te schermen van industriegebieden of andere bestemmingen die hinder kunnen veroorzaken. Het doel is het beperken van overlast zoals geluidshinder, geur of visuele hinder, en het beschermen van bijvoorbeeld natuurgebieden of erfgoedsites. Bufferzones kunnen verschillende vormen aannemen, zoals groene zones met beplanting, waterpartijen of kunstmatige constructies zoals geluidswallen. Ze worden vaak vastgelegd in bestemmingsplannen en andere ruimtelijke uitvoeringsplannen. Binnen bufferzones kunnen specifieke regels en beperkingen gelden voor gebruik en ontwikkeling, waaronder soms een principieel bouwverbod, al kunnen bestaande inrichtingen onder voorwaarden behouden blijven.
Toepassingen en Functie
Bufferzones hebben primair een overgangsfunctie en dienen ter scheiding van gebieden die niet goed samengaan. Naast het beperken van hinder tussen bijvoorbeeld woon- en industriegebieden, kunnen bufferzones ook ingezet worden om de omgeving te beschermen, zoals langs waterlopen om inspoeling van schadelijke stoffen te voorkomen, of rondom vliegvelden ter mitigatie van geluidshinder. In bredere zin kunnen ze ook bijdragen aan ecologische waarden en biodiversiteit, bijvoorbeeld door als groene ruimtes of toevluchtsoorden voor insecten te dienen. In sommige contexten, zoals rondom Natura 2000-gebieden, worden bufferzones ingesteld met strenge beperkingen om de natuur te beschermen. Ook bij werelderfgoederen worden bufferzones gebruikt als beheersinstrument om de directe omgeving van de erfgoedsite te beschermen en te zorgen voor belangrijke uitzichten op de site.
Juridisch en Planologisch Kader
Het instellen en beheren van bufferzones is een belangrijk instrument binnen de ruimtelijke ordening. Ze worden vastgelegd in diverse planologische documenten, waaronder gewestplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's). Deze plannen specificeren vaak de breedte en inrichting van de bufferzone, en de activiteiten die er wel of niet zijn toegestaan. De regels binnen een bufferzone kunnen variëren en soms een principieel bouwverbod inhouden, hoewel uitzonderingen mogelijk zijn. Het onderscheid tussen een 'groenbuffer' als milieuvoorwaarde en een 'bufferzone' met een planologische scheidingsfunctie kan relevant zijn in juridische zin.
Vergelijkbare termen
geluidswal
Gebruikte bronnen: