Bucranium
Laatst bijgewerkt: 27-12-2025
Definitie
Een bucranium is een architectonisch ornament in de vorm van een runder- of ossenschedel, vaak versierd met guirlandes of linten, veelal toegepast in klassieke architectuur.
Omschrijving
Het bucranium (meervoud: bucrania) is een decoratief element dat zijn oorsprong vindt in oude religieuze rituelen, waarbij de hoofden van geofferde ossen na ceremoniën aan tempelwanden werden gehangen. Deze praktijk werd later vertaald naar een gebeeldhouwd motief in steen, dat veelvuldig voorkomt in de klassieke architectuur van de Grieken en Romeinen. Het motief wordt typisch aangetroffen op friesbanden, zoals de metopen tussen de trigliefen in de Dorische orde, maar ook op Romeinse Ionische en Korinthische friezen. Het symboliseerde oorspronkelijk zuivering, vruchtbaarheid en goddelijke gunst.
Historische context en toepassing
De term 'bucranium' is afgeleid van het Griekse woord 'boukránion', wat letterlijk 'ossenschedel' betekent. De oudste bekende voorbeelden dateren uit het Neolithicum, waarbij runderchedels met wit gips werden overtrokken in sites zoals Çatalhöyük. In de Romeinse architectuur ontwikkelde het bucranium zich tot een vast onderdeel van tempel- en grafversieringen, vaak gepaard gaand met offersymbolen om vroomheid en eeuwigheid op te roepen. De populariteit van het motief bleef bestaan tot in de Renaissance en Neoclassicistische architectuur, waarbij architecten zoals Andrea Palladio het integreerden in ontwerpen zoals het Palazzo Chiericati.
Gebruikte bronnen: