Breedtekrimp
Laatst bijgewerkt: 27-12-2025
Definitie
Breedtekrimp is de natuurlijke volumevermindering van hout die voornamelijk in de breedte optreedt, in tegenstelling tot lengtekrimp die verwaarloosbaar is.
Omschrijving
Hout is een hygroscopisch materiaal dat 'werkt' door vocht op te nemen en af te staan. Wanneer hout droogt, krimpt het, waarbij de grootste krimp plaatsvindt in de breedterichting, loodrecht op de vezelrichting. Dit fenomeen wordt veroorzaakt doordat de jaarringen in de omtrek korter worden. Dit kan leiden tot spanningen en scheurvorming, veelal vanuit het hart van de plank of balk. Om deze reden wordt aangeraden om kwalitatief hout 'hartvrij' te zagen, wat betekent dat het hart van de boom niet in het gezaagde deel zit, om de kans op scheuren te verminderen. De mate van breedtekrimp kan variëren per houtsoort en zaagmethode; dosse gezaagd hout krimpt bijvoorbeeld voornamelijk in de breedte, terwijl kwartiers gezaagd hout meer in de dikte krimpt.
Krimp in beton
In betonbouw wordt gesproken over 'krimp' (of 'betonkrimp') als een algemene volumevermindering van beton na het storten. Dit kan leiden tot scheurvorming als gevolg van spanningen, vooral rond wapening. Er zijn verschillende mechanismen die betonkrimp veroorzaken, waaronder plastische krimp (door verdamping van aanmaakwater uit vers beton), uitdrogingskrimp (door verdamping van poriënwater uit verhard beton), chemische krimp (door de hydratatiereactie van cement) en thermische krimp (door afkoeling na de hydratatiereactie of temperatuurvariaties). Krimp in beton is een belangrijke factor voor de duurzaamheid van constructies, omdat scheuren het binnendringen van agressieve stoffen kunnen bevorderen. Om krimp en de gevolgen ervan te beperken, worden maatregelen genomen zoals de toepassing van krimpwapening, optimalisatie van de betonsamenstelling (bijvoorbeeld door verlaging van de water-cementfactor of de keuze van toeslagmateriaal), het gebruik van krimpbeperkende hulpstoffen en een goede nabehandeling van het beton.
Gebruikte bronnen: