Brandschilderen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Brandschilderen is een ambachtelijke techniek waarbij speciaal samengestelde verf, bestaande uit fijn gemalen glaspoeder en metaaloxiden, op glas wordt aangebracht en vervolgens op hoge temperatuur in een oven wordt gebrand, waardoor de verf permanent aan het glas versmelt of erin trekt.
Omschrijving
Deze eeuwenoude techniek wordt gebruikt om duurzame afbeeldingen, patronen of kleuren op glasoppervlakken te creëren. Het proces is arbeidsintensief en omvat vaak meerdere stappen, waarbij verschillende lagen verf worden aangebracht en na elke laag in de oven worden gebrand. De verf wordt gemengd met een medium zoals water, azijn of Arabische gom om het aanbrengen te vergemakkelijken.
Materialen en Proces
De verf die bij brandschilderen wordt gebruikt, bestaat uit een poeder van zeer kleine deeltjes glas vermengd met metaaloxiden die zorgen voor de kleur. Er zijn verschillende soorten verf, zoals contourverf voor de hoofdlijnen, grisailleverf voor schaduwen en emailleverf voor kleuren. Om het poeder te kunnen verwerken, wordt het vermalen en gemengd met een vloeibaar medium. Het schilderproces begint meestal met het aanbrengen en branden van de contourlijnen, gevolgd door schaduwen en als laatste kleuren. Elke laag verf vereist een aparte brandstapeling in een oven bij temperaturen tussen 580˚C en 640˚C om de verf permanent in of op het glas te fixeren.
Toepassing en Historie
Brandschilderen is een techniek die van oudsher veel wordt toegepast in combinatie met glas-in-lood ramen, met name in kerken, waar het diende om bijbelverhalen uit te beelden voor een veelal ongeletterd publiek. Naast het weergeven van gedetailleerde afbeeldingen en portretten, speelt brandschilderen ook een rol bij het doseren of temperen van binnenvallend licht. De techniek, afkomstig uit de vroege Middeleeuwen, wordt nog steeds handmatig uitgevoerd.
Gebruikte bronnen: