Bottle Tjebok
Laatst bijgewerkt: 27-12-2025
Definitie
De bottle tjebok, ook bekend als botol tjebok, is een draagbare fles die, gevuld met water, gebruikt wordt voor persoonlijke hygiëne om het anale gebied te reinigen na toiletbezoek, en dient als een eenvoudig alternatief voor toiletpapier of een traditioneel bidet.
Omschrijving
De botol tjebok, ook wel 'tjebok fles' genoemd, is een gebruiksvoorwerp voor persoonlijke hygiëne dat voornamelijk bekend is in de Nederlands-Indische gemeenschap. Het betreft een met water gevulde fles, vaak een plastic waterfles, die wordt gebruikt om het zitvlak te reinigen na de stoelgang. Deze methode is een traditionele praktijk in landen met een warme cultuur, waar het spoelen met water als hygiënischer wordt beschouwd dan het uitsluitend gebruik van toiletpapier. De botol tjebok wordt gezien als de voorloper van het moderne bidet of als een draagbaar alternatief wanneer een vast bidet niet beschikbaar is. Met de opkomst van moderne badkamerinstallaties zoals handdouches naast de toiletpot, douche-wc's en bidetopzetstukken, is de traditionele botol tjebok in sommige huishoudens vervangen, hoewel het nog steeds een vertrouwd item is in veel Indische huizen.
Culturele context en hygiëne
De praktijk van het gebruik van een botol tjebok komt voort uit een culturele gewoonte die veelal in Zuidoost-Aziatische landen en bij de Indische gemeenschap in Nederland wordt toegepast. Het gebruik van water voor de reiniging van het zitvlak wordt hierbij als superieur en hygiënischer ervaren dan alleen het gebruik van toiletpapier. Deze traditie is door migranten en militairen uit Nederlands-Indië meegenomen naar Nederland, waar het een vast onderdeel werd van de persoonlijke hygiëne in Indische huishoudens. Hoewel het in het begin soms tot onbegrip leidde bij niet-Indische Nederlanders, wordt de hygiënische effectiviteit ervan breed erkend.
Moderne alternatieven en installatie
Met de voortschrijdende ontwikkeling van sanitaire voorzieningen zijn er diverse alternatieven voor de botol tjebok beschikbaar gekomen. Het moderne bidet, een vast laag bekken voor het wassen van het zitvlak, wordt beschouwd als een luxere variant. Daarnaast zijn er handdouches die naast de toiletpot gemonteerd worden, evenals geavanceerde douche-wc's en bidetopzetstukken die direct op bestaande toiletten kunnen worden geïnstalleerd. Deze oplossingen bieden vergelijkbare reinigingsmethoden met water, soms met extra functies zoals temperatuurregeling en verstelbare waterdruk. De installatie van dergelijke systemen vereist doorgaans aansluiting op de waterleiding en in sommige gevallen elektra, wat relevant is voor bouw- en installatieprojecten in badkamers. De botol tjebok blijft echter een eenvoudig en draagbaar middel voor wie onderweg of in situaties zonder vaste installatie waterreiniging verkiest.
Gebruikte bronnen: