Bodemkunde
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Bodemkunde, ook wel pedologie genoemd, is de wetenschap die zich bezighoudt met de samenstelling en vorming van bodems, en de wijze waarop deze gebruikt kunnen worden voor diverse doeleinden, zoals bouw en landbouw.
Omschrijving
Bodemkunde bestudeert de bodem als een natuurlijk lichaam met zowel ruimtelijke als temporele dimensies. Het onderzoekt hoe bodems gevormd worden (bodemvorming), hoe bodems ingedeeld kunnen worden in categorieën (bodemclassificatie), de geografische spreiding van bodemtypes en de interacties tussen bodems en de biosfeer, hydrosfeer, atmosfeer en lithosfeer. Belangrijke aspecten binnen de bodemkunde zijn onder andere bodemfysica, bodemchemie en bodembiologie, die zich richten op de fysische, chemische en biologische eigenschappen en processen in de bodem. Kennis van bodemkunde is essentieel voor het begrijpen van natuurlijke processen en ecosystemen, en speelt een belangrijke rol bij bodemgebruik en -beheer, zoals in de landbouw, bosbouw en stedenbouw.
Bodemkunde in de Bouw en Civiele Techniek
In de bouw en civiele techniek is bodemkunde van groot belang. Kennis van de bodem is noodzakelijk voor het ontwerp en de realisatie van constructies zoals gebouwen, wegen, bruggen, dijken en sluizen. Aspecten als de draagkracht van de ondergrond, bodemverontreiniging en de invloed van water in de bodem (zoals capillaire werking) zijn cruciaal. Bodemonderzoek, vaak uitgevoerd met behulp van handboren zoals de edelmanboor (genoemd naar een grondlegger van de bodemkunde in Nederland), is noodzakelijk om de eigenschappen van de bodem vast te stellen en te beoordelen of de grond geschikt is voor de geplande bouwactiviteiten. Indien de bodem niet voldoende draagkrachtig is of verontreinigd is, kunnen maatregelen zoals grondverbetering of bodemsanering nodig zijn. De wetgeving stelt ook eisen aan de bodemkwaliteit bij bouwactiviteiten, met name bij de bouw op bodemgevoelige locaties.
Verwante vakgebieden
Bodemkunde is verwant aan andere aardwetenschappen zoals geologie, hydrologie en fysische geografie. Waar de bodemkunde zich primair richt op de bovenste, door bodemvormende processen beïnvloede laag van de aardkorst, bestudeert de geologie ook diepere aardlagen en gesteenten. Agrologie is een deelgebied van de bodemkunde dat zich specifiek richt op de relatie tussen bodem en landbouw.
Gebruikte bronnen: