Betonkrimp
Laatst bijgewerkt: 27-12-2025
Definitie
Betonkrimp is de volumevermindering van beton die optreedt na het storten, ten gevolge van processen zoals uitdroging, cementhydratatie en/of temperatuurveranderingen.
Omschrijving
Beton ondergaat volumeveranderingen, zowel autogeen als geïnduceerd door omgevingsfactoren zoals vochtigheid en temperatuur. Deze volumevermindering is een inherente eigenschap van beton die, indien onbeheerd, kan leiden tot interne spanningen. Wanneer deze spanningen de treksterkte van het beton overschrijden, kunnen er scheuren ontstaan. Deze scheurvorming kan de duurzaamheid van de betonconstructie aantasten doordat agressieve stoffen gemakkelijker de wapening kunnen bereiken, wat bijvoorbeeld betonrot kan veroorzaken.
Soorten betonkrimp
Er worden verschillende mechanismen onderscheiden die bijdragen aan betonkrimp:
* Plastische krimp: Dit fenomeen treedt op in vers gestort beton wanneer de verdamping van water aan het oppervlak groter is dan de interne watertoevoer. Het ontstaat doorgaans in de eerste uren na het storten en verdichten, vaak beïnvloed door droge omstandigheden, hoge temperaturen of wind.
* Uitdrogingskrimp (Hydraulische krimp): Deze krimp vindt plaats in verhard beton door het verdampen van niet-gebonden water uit de capillaire poriën, waardoor deze samentrekken. De omvang van uitdrogingskrimp is mede afhankelijk van de relatieve luchtvochtigheid van de omgeving en de betonsamenstelling.
* Chemische krimp (Verhardingskrimp): Dit is een rechtstreeks gevolg van de hydratatiereactie van cement, waarbij het volume van de gevormde hydratatieproducten kleiner is dan de som van het volume van het oorspronkelijke water en cement.
* Autogene krimp: Een specifieke vorm van verhardingskrimp die voornamelijk optreedt bij beton met een zeer lage water-cementfactor, vaak bij hogesterktebetons.
* Thermische krimp: Ontstaat door de samentrekking van beton bij afkoeling, hetzij na de exotherme hydratatiereactie (wanneer warmte vrijkomt), hetzij door temperatuurvariaties van de omgeving.
Gevolgen en preventie
Gevolgen: De belangrijkste consequentie van betonkrimp is scheurvorming in het beton, wat de duurzaamheid en levensduur van de constructie kan beïnvloeden en extra onderhoud noodzakelijk kan maken. Scheuren kunnen ontstaan rond niet-meebewegende wapening, waardoor agressieve stoffen gemakkelijker de wapening kunnen bereiken en betonrot kunnen veroorzaken.
Preventie: Om betonkrimp te beperken, is een integrale aanpak essentieel, gericht op ontwerp, materiaalkeuze en uitvoering. Effectieve maatregelen omvatten:
* Optimalisatie van het mengsel: Dit kan door het verlagen van de water-cementfactor, het gebruik van fijn materiaal en het aanpassen van de korrelverdeling.
* Goede nabehandeling: Het vochtig houden van het beton, het afdekken met natte jute of plastic folie, of het opspuiten van een curing compound helpt voortijdig uitdrogen voorkomen.
* Voegen en dilataties: Het aanbrengen van bouw- of dilatatievoegen zorgt ervoor dat krimp niet volledig wordt tegengehouden en spanningen zich niet concentreren.
* Temperatuurbeheersing: Het beperken van snelle temperatuurverschillen en storten tijdens koelere periodes vermindert thermische krimp.
* Krimpreducerende hulpstoffen (SRA): Deze hulpstoffen kunnen aan beton worden toegevoegd om de krimpeigenschappen positief te beïnvloeden door de oppervlaktespanning van het water te verlagen, wat de totale krimp tot circa 40% kan reduceren.
Gebruikte bronnen: