Balans
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
In de bouwkunde kan 'balans' verwijzen naar een contragewicht dat wordt gebruikt in beweegbare constructies zoals ophaalbruggen om het optillen of neerlaten van een brugdek te vergemakkelijken en de constructie in evenwicht te houden.
Omschrijving
Een balans in de context van bijvoorbeeld een ophaalbrug bestaat typisch uit een constructie met lange balken (sprieten) die door een middenbalk zijn gekoppeld. Dit geheel rust draaibaar op een poort (hamei). Aan het ene uiteinde van de sprieten is het brugdek (val) bevestigd, terwijl aan het andere uiteinde een contragewicht is aangebracht. Dit contragewicht heeft (ongeveer) hetzelfde gewicht als het brugdek, waardoor de kracht die nodig is om de brug te openen of te sluiten aanzienlijk wordt verminderd en het geheel in balans blijft.
Contragewicht
Een contragewicht, ook wel tegengewicht genoemd, is een gewicht dat wordt toegepast om een systeem in balans te houden of de benodigde kracht voor beweging te verminderen. Dit principe wordt onder andere toegepast in hijskranen, liften, vorkheftrucks en beweegbare bruggen.
Gerelateerde concepten
In bredere zin kan 'balans' in de bouwsector ook voorkomen in termen als 'balansventilatie' (een ventilatiesysteem dat aanvoer en afvoer van lucht in evenwicht brengt) of in de context van financiële overzichten ('balans' als economische term).
Gebruikte bronnen: