Baksteenfabriek
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een baksteenfabriek, ook wel steenfabriek of steenbakkerij genoemd, is een industriële inrichting waar grofkeramiek, zoals bakstenen, wordt geproduceerd door klei te vormen, te drogen en te bakken in ovens.
Omschrijving
Het productieproces in een baksteenfabriek omvat verschillende stappen. Het begint met de winning en voorbereiding van klei, de belangrijkste grondstof. De klei wordt gemengd en gehomogeniseerd, waarbij soms toeslagstoffen worden toegevoegd om de gewenste kleur of eigenschappen te verkrijgen, zoals zand om vette klei te vermageren of zaagsel voor poreuzere stenen. Vervolgens wordt de klei gevormd, bijvoorbeeld door extrusie of in mallen. De gevormde stenen, ook wel 'groene stenen' genoemd, worden gedroogd om het aanwezige water te verwijderen en krimp te voltooien. Dit drogen kan in droogkamers of droogtunnels plaatsvinden. Het bakken gebeurt bij hoge temperaturen, waarbij de kleimassa chemische en fysische veranderingen ondergaat en keramische verbindingen vormt. Dit proces zorgt voor de sterkte en duurzaamheid van de baksteen. Moderne baksteenfabrieken maken vaak gebruik van continu-ovens, zoals ringovens of tunnelovens, voor massaproductie, hoewel periodieke ovens nog worden gebruikt voor specifieke soorten gevelstenen. De productietechnieken zijn sterk geëvolueerd van handenarbeid naar geautomatiseerde en computergestuurde processen.
Grondstoffen en toevoegingen
De voornaamste grondstof voor bakstenen is klei, maar ook leem en verweerde leisteen kunnen geschikt zijn. De eigenschappen van de klei, zoals mineralogische samenstelling, onzuiverheden en korrelgrootte, bepalen grotendeels de kenmerken van de uiteindelijke baksteen. Om een breed gamma aan kleuren, texturen en formaten te verkrijgen, worden vaak kleisoorten van verschillende herkomst gemengd. Toeslagstoffen zoals zand, gemalen schiefer, zaagmeel of polystyreenkorrels kunnen worden toegevoegd om de verwerkbaarheid van de klei te verbeteren, de porositeit te beïnvloeden of de kleur te sturen. Zo geeft ijzerhoudende klei een rode kleur en kalk een gele kleur.
Duurzaamheid en milieuaspecten
In de moderne baksteenindustrie is duurzaamheid een belangrijk aandachtspunt. Aspecten zoals het spaarzaam omgaan met primaire grondstoffen, het hergebruik van kleirestanten en restwarmte uit ovens, het gebruik van zonnepanelen en gerecyclede pallets dragen bij aan een duurzamer productieproces. Ook de mogelijkheid tot hergebruik of recycling van de baksteen zelf is een relevant aspect.
Gebruikte bronnen: