Architectuurstromingen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Architectuurstromingen zijn specifieke stijlen en benaderingen in de bouwkunst, gekenmerkt door gemeenschappelijke eigenschappen in vormgeving, materialen, principes en ideologieën die gedurende een bepaalde periode dominant zijn.
Omschrijving
Architectuurstromingen weerspiegelen de culturele, sociale en technologische ontwikkelingen van hun tijd en zijn essentieel voor het begrijpen van de geschiedenis van de architectuur. Ze beïnvloeden het ontwerp en de beleving van gebouwen. Voorbeelden van dergelijke stromingen zijn onder andere de Gotiek, Barok, Art Nouveau, Modernisme, Postmodernisme en het Brutalisme. Elke stroming onderscheidt zich door unieke kenmerken, esthetiek en principes die de gebouwde omgeving vormgeven.
Kenmerken van enkele architectuurstromingen
Architectuurstromingen onderscheiden zich door diverse kenmerken. Zo kenmerkt de Jugendstil (Art Nouveau) zich door geometrische vormen en florale elementen, terwijl Expressionisme gebruik maakt van puntige, ronde of gekartelde bouwvormen. Functionalisme focust op feitelijke en eenvoudige ontwerpen, waarbij de vorm de functie volgt. De Internationale Stijl maakt veel gebruik van staal, glas en vaak ongepleisterd beton. Organische architectuur, ook wel antroposofische architectuur genoemd, neemt de natuur als voorbeeld met rondingen en krommingen. Deconstructivisme daarentegen keert zich af van harmonie, rechtlijnigheid en symmetrie, wat resulteert in schijnbaar scheve en vervormde gebouwen. Brutalisme kenmerkt zich door het gebruik van onafgewerkte, ruwe materialen, veelal in het werk gestort beton waarbij de afdruk van de bekisting zichtbaar blijft. Het Structuralisme in de Nederlandse architectuur en stedenbouw wordt gekenmerkt door gebouwen met een geometrische structuur, opgebouwd uit kleine eenheden die gerelateerd zijn aan de menselijke maat.
Historische context
De ontwikkeling van architectuurstromingen hangt nauw samen met sociale, technologische en politieke ontwikkelingen. Met name sinds de moderne tijd en industrialisatie heeft de technologische vooruitgang de mogelijkheden en eisen aan de bouwkunst veranderd. Architectuurstromingen volgen elkaar relatief kort op en kunnen soms parallel naast elkaar bestaan. Overgangen tussen bouwstijlen zijn doorgaans vloeiend en lokale eigenaardigheden kunnen zich ontwikkelen naarmate stijlen zich verspreiden.
Gebruikte bronnen: