Archaïserend
Laatst bijgewerkt: 27-12-2025
Definitie
Archaïserend verwijst in de architectuur naar het bewust toepassen van stijlkenmerken uit een vroegere periode, of het bouwen in een stijl die reeds lange tijd niet meer in gebruik is.
Omschrijving
Archaïserende vormgeving omvat het ontwerpen van een gebouw of object met elementen die kenmerkend zijn voor een reeds vervlogen tijdperk. Deze benadering is een bewuste keuze, vaak ingegeven door nostalgie of als reactie op als koud of afstandelijk ervaren moderne ontwerpen. Het wordt veelvuldig toegepast bij uitbreidingen aan bestaande historische gebouwen of bij nieuwbouwprojecten in beschermde stads- of dorpsgezichten, om zo de architectuur harmonieus te laten aansluiten bij de omgeving.
Historische context en gerelateerde begrippen
In de architectuurgeschiedenis staat 'archaïserend' in nauwe relatie met begrippen als 'historisme' en 'eclecticisme'. Historisme is een bredere stroming die vooral in de 19e eeuw opkwam, waarbij door de bloei van de wetenschap en kunstgeschiedenis een stimulans ontstond om oude stijlen te doen herleven. Eclecticisme betreft een bouwstijl waarin veel verschillende historische stijlkenmerken uit het verleden werden toegepast. Waar archaïserend vaak verwijst naar een directere imitatie van een enkele, oudere stijl, kan historisme een breder scala aan historische invloeden omvatten. De term 'neo-' (zoals in neoclassicisme) wordt doorgaans gebruikt voor stijlen die na een langere periode van inactiviteit opnieuw populair werden.
Gebruikte bronnen: