Albedo
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Albedo is de maat voor het reflectievermogen van een oppervlak voor zonlicht, uitgedrukt als een waarde tussen 0 en 1, waarbij 0 geen reflectie en 1 volledige reflectie betekent.
Omschrijving
Albedo is een belangrijke factor in de bouwkunde en civiele techniek, met name in relatie tot het stedelijk hitte-eilandeffect en de energieprestatie van gebouwen. Oppervlakken met een lage albedo, zoals donker asfalt of zwarte dakbedekking, absorberen veel zonlicht en warmen daardoor sterk op. Dit draagt bij aan hogere omgevingstemperaturen in steden. Materialen met een hoge albedo, zoals lichte dakbedekking of wit beton, reflecteren juist veel zonlicht en blijven koeler. Het toepassen van materialen met een hoge albedo op daken en gevels kan helpen om de koelbehoefte van gebouwen te verminderen. Daarnaast kan het gebruik van lichte bestrating in stedelijke gebieden de oppervlaktetemperatuur verlagen. De albedo van een oppervlak wordt beïnvloed door de kleur en ruwheid van het materiaal. Ook kan de albedo van materialen zoals asfalt en beton veranderen door veroudering en slijtage. Hoewel een hogere albedo kan bijdragen aan een lagere luchttemperatuur in de omgeving, kan het gereflecteerde zonlicht ook zorgen voor een verhoging van de gevoelstemperatuur door weerkaatsing op personen of nabijgelegen gebouwen.
Toepassingen in de bouw
In de bouwkunde wordt albedo meegenomen bij het ontwerp en de materiaalkeuze om de thermische prestaties van gebouwen en de stedelijke omgeving te verbeteren. Enkele voorbeelden zijn:
* Koele daken (Cool Roofs): Daken met een hoge albedo, vaak wit of lichtgekleurd, die minder warmte absorberen dan traditionele donkere daken. Dit kan de temperatuur van het dak met wel 28 tot 33°C verlagen ten opzichte van zwarte bitumen daken, wat leidt tot een koelere ruimte eronder. Witte daken kunnen tot 95% meer zonlicht reflecteren dan traditionele zwarte daken.
* Lichte bestrating: Gebruik van lichtgekleurde materialen voor wegen en bestrating om de opwarming van het oppervlak te beperken en zo bij te dragen aan het verminderen van het stedelijk hitte-eilandeffect. Betonnen bestrating heeft bijvoorbeeld een hogere albedo dan asfalt.
* Gevels: Ook bij gevelmaterialen kan de albedo een rol spelen in de opwarming van het gebouw en de directe omgeving.
* Zonnepanelen: Een hogere albedo van het oppervlak onder bifaciale zonnepanelen kan de energieopbrengst verhogen door de reflectie van zonlicht naar de onderkant van de panelen.
Albedo en het Stedelijk Hitte-Eilandeffect
Het stedelijk hitte-eilandeffect is het fenomeen waarbij stedelijke gebieden aanzienlijk warmer zijn dan het omliggende landelijke gebied. Een belangrijke oorzaak hiervan is de aanwezigheid van grote oppervlakken met een lage albedo, zoals daken, wegen en parkeerplaatsen, die veel zonlicht absorberen en warmte afgeven. Door in steden materialen met een hogere albedo toe te passen, kan de hoeveelheid geabsorbeerde warmte worden verminderd en zo bijgedragen worden aan het tegengaan van dit effect. Naast albedo spelen ook andere factoren zoals de afwezigheid van vegetatie en water, en de geometrie van de stedelijke omgeving een rol bij het ontstaan van hitte-eilanden.
Vergelijkbare termen
Reflectiecoëfficiënt
Gebruikte bronnen: