Aggregaat
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een aggregaat kan twee betekenissen hebben in de context van de bouw: het is een verzamelnaam voor korrelige bouwmaterialen zoals zand, grind en steenslag, óf het is een machine die elektriciteit opwekt, ook wel generator genoemd.
Omschrijving
In de bouwkunde wordt met 'aggregaat' vaak verwezen naar de inerte, korrelige materialen die als vulstof dienen in bindmiddelen zoals cement, bitumen of kalk om materialen als beton, mortel en asfalt te vormen. Deze aggregaten, zoals zand, grind en steenslag, zijn essentieel voor de sterkte, stijfheid en duurzaamheid van het eindproduct. Ze vormen vaak het grootste volume van het mengsel. De eigenschappen van het aggregaat, zoals korrelgrootte, vorm en hardheid, beïnvloeden de kwaliteit van het uiteindelijke bouwmateriaal. Aggregaten kunnen zowel natuurlijke oorsprong hebben (rivierzand, grind) als kunstmatig zijn (gebroken puin).
Daarnaast wordt 'aggregaat' ook gebruikt voor een machine die onafhankelijk elektriciteit opwekt, doorgaans met een verbrandingsmotor (benzine of diesel) die een generator aandrijft. Deze aggregaten worden ingezet op locaties waar geen of onvoldoende aansluiting op het elektriciteitsnet beschikbaar is, zoals op bouwplaatsen. Ze zijn er in diverse soorten en vermogens, geschikt voor het aandrijven van gereedschap en machines.
Soorten aggregaten (materialen)
Aggregaten als bouwmateriaal worden vaak ingedeeld op basis van korrelgrootte in fijn aggregaat (zoals zand, typisch kleiner dan 4.75 mm) en grof aggregaat (zoals grind en steenslag, typisch groter dan 4.75 mm). Steenslag bestaat voornamelijk uit korrels groter dan 2 mm met veel breukvlakken, verkregen door het breken van natuursteen of kunststeen. Grind daarentegen bestaat uit korrels groter dan 2 mm met voornamelijk natuurlijke oppervlakken, gewonnen uit rivieren. Ook vulstof, met korrels kleiner dan 63 µm, valt onder aggregaten.
Naast natuurlijke aggregaten worden ook gerecyclede materialen, zoals betongranulaat afkomstig van sloopafval, gebruikt als secundaire aggregaten. Er bestaan ook decoratieve aggregaten voor esthetische toepassingen in afwerkingen.
Soorten aggregaten (generatoren)
Stroomaggregaten variëren in type, formaat, vermogen en brandstof. Veelvoorkomende typen zijn benzineaggregaten, geschikt voor lichtere tot zwaardere apparatuur, en dieselaggregaten, die vaak als betrouwbaarder worden gezien voor professioneel en langdurig gebruik. Inverteraggregaten leveren stabiele stroom voor gevoelige elektronica. Voor grotere projecten zijn er container- en twinset-aggregaten beschikbaar, soms met systemen voor brandstofbesparing. Innovaties omvatten ook hybride aggregaten die bijvoorbeeld zonnekracht met een back-up systeem combineren, en aggregaten op waterstof voor duurzamere energieopwekking.
Vergelijkbare termen
Zand
Gebruikte bronnen: