Afschuifspanning
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Afschuifspanning is een mechanische spanning die parallel aan het oppervlak van een materiaal werkt en wordt veroorzaakt door krachten die delen van het materiaal langs elkaar proberen te laten schuiven.
Omschrijving
Schuifspanning, ook wel afschuifspanning genoemd, treedt op wanneer krachten evenwijdig aan een oppervlak of doorsnede van een materiaal worden uitgeoefend. Dit kan leiden tot vervorming of breuk als het materiaal onvoldoende weerstand biedt tegen deze schuifkrachten. Het concept is van belang in de bouwkunde en materiaalkunde bij het ontwerpen en berekenen van constructies, om ervoor te zorgen dat deze bestand zijn tegen schuifbelastingen.
Toepassingen en context in de bouw
Afschuifspanning speelt een rol bij diverse bouwtoepassingen en materialen. Zo is het een belangrijke factor bij de aanhechting van wapeningsstaal in beton, waarbij de hechting wordt gemeten als schuifweerstand. Bij schroefverbindingen is de afschuifsterkte van de schroefdraad van belang om te voorkomen dat de verbinding bezwijkt door afschuiven. In de geotechniek kan afschuiving optreden in grondlichamen zoals dijken, waarbij een deel van het talud langs een glijvlak naar beneden schuift. Dit kan leiden tot een verzwakking of zelfs bezwijken van de constructie. Ook bij lijmverbindingen in de bouw treedt afschuifspanning op, waarbij de ondergronden over elkaar heen schuiven onder invloed van een trekkracht parallel aan de hechtlijn.
Schuifspanning en materiaaleigenschappen
De weerstand van een materiaal tegen afschuifspanning wordt mede bepaald door de glijdingsmodulus (ook wel afschuivingsmodulus of stijfheidsmodulus genoemd). Dit is een materiaalconstante die de elastische vervorming beschrijft van een lichaam waarop een schuifkracht inwerkt. Bij grondlichamen wordt afschuiving beïnvloed door de wrijving tussen de grondkorrels (cohesie) en de normaalkracht. Vanaf een bepaalde wrijvingshoek en cohesie kan afschuiving optreden. Bij beton is wapeningsstaal bedoeld om onder andere schuifspanningen op te nemen.
Vergelijkbare termen
Schuifkracht
Gebruikte bronnen: