Achteruitgang
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Achteruitgang in de bouw verwijst naar het proces waarbij de technische staat of kwaliteit van bouwkundige constructies, gebouwen of materialen verslechtert door bijvoorbeeld veroudering, gebruik, of invloeden van buitenaf.
Omschrijving
Achteruitgang is een veelvoorkomend verschijnsel in de bouw en kan zich op diverse manieren uiten, afhankelijk van de constructie, de materialen en de omgevingsfactoren. Het wordt gezien als een omstandigheid waarbij sprake is van degradatie of prestatieverlies van een materiaal of bouwdeel. Dit kan optreden door natuurlijke veroudering, chemische processen zoals corrosie of carbonatatie, mechanische slijtage, weersinvloeden (denk aan vorst, regen en UV-straling) of biologische aantasting (zoals schimmel of houtrot). Voorbeelden in de praktijk zijn scheuren in beton, roestvorming bij staal of verkleuring van verf. Het tijdig signaleren en aanpakken van achteruitgang is essentieel om verdere schade en hogere kosten te voorkomen. Maatregelen zoals regelmatig onderhoud en inspecties, eventueel conform normen zoals NEN 2767, kunnen het proces vertragen of de impact beperken. In de context van gebouwbeheer en onderhoud is achteruitgang een belangrijk aspect. Volgens de NEN 2767, een norm voor conditiemeting, worden gebreken als gevolg van degradatie of prestatieverlies vastgelegd en geclassificeerd op basis van ernst, omvang en intensiteit om inzicht te geven in de staat van een gebouw of infrastructuur. Hoewel het in stand houden van een bouwwerk betekent dat het zijn functie behoudt, hoeft het kwaliteitsniveau niet per se op nieuwbouwniveau te blijven; achteruitgang is toegestaan zolang het minimale niveau, bijvoorbeeld vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), niet wordt onderschreden. Dit is met name relevant voor oudere bouwwerken.
Oorzaken van Achteruitgang
De achteruitgang van bouwmaterialen en constructies kan diverse oorzaken hebben. Natuurlijke veroudering is een factor, waarbij materialen simpelweg slijten door de tijd. Chemische processen, zoals de carbonatatie van beton of corrosie van metalen, tasten de structuur aan. Mechanische belasting door gebruik of externe krachten leidt tot slijtage. Weersomstandigheden, waaronder extreme temperaturen, vorst-dooi cycli, regen en UV-straling, versnellen degradatie. Ook biologische factoren, zoals de groei van schimmels, algen of insecten, kunnen materialen aantasten en tot achteruitgang leiden.
Achteruitgang en Onderhoud
Regelmatig onderhoud en inspecties zijn cruciale middelen om achteruitgang in de bouw te beheersen. Door periodieke controles, eventueel volgens gestandaardiseerde methoden zoals NEN 2767, kunnen beginnende problemen vroegtijdig worden geïdentificeerd. Dit maakt gerichte ingrepen mogelijk, waardoor ernstigere schade en hogere herstelkosten in de toekomst worden voorkomen. Preventieve maatregelen, zoals het aanbrengen van beschermende coatings of het zorgen voor adequate waterafvoer, dragen eveneens bij aan het vertragen van het achteruitgangsproces en het verlengen van de levensduur van een bouwwerk.
Vergelijkbare termen
Slijtage
Gebruikte bronnen: